ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, przez lata był kojarzony głównie z chłopcami, którzy nie potrafią usiedzieć w miejscu. Tymczasem coraz więcej badań i obserwacji klinicznych pokazuje, że ADHD występuje równie często u kobiet – jednak objawia się inaczej, przez co bywa niediagnozowane lub błędnie interpretowane.
Dlaczego ADHD u kobiet często pozostaje niezauważone?
Dziewczynki i kobiety z ADHD często nie spełniają „typowego” obrazu osoby z tym zaburzeniem. Zamiast impulsywności i fizycznej nadaktywności, częściej występuje u nich wewnętrzny chaos, trudności z organizacją i chroniczne zmęczenie psychiczne. Wiele z nich uczy się maskować objawy, dostosowywać do oczekiwań otoczenia i kompensować swoje trudności – często kosztem zdrowia psychicznego.
Najczęstsze objawy ADHD u kobiet:
1. Problemy z koncentracją i łatwe rozpraszanie się
Kobieta z ADHD może mieć trudność z utrzymaniem uwagi podczas rozmów, wykładów, czytania książek. Zdarza się jej „odpływać myślami”, nawet w ważnych sytuacjach.
2. Trudności z organizacją i planowaniem
Chaos w kalendarzu, zapominanie o terminach, gubienie rzeczy, przekładanie spraw na ostatnią chwilę – to codzienność wielu kobiet z ADHD.
3. Wewnętrzny niepokój i natłok myśli
Choć na zewnątrz mogą być spokojne, wewnętrznie często toczą nieustanną walkę z myślami, rozproszeniem i stresem.
4. Impulsywność emocjonalna
Nagłe zmiany nastroju, wybuchy złości, płaczliwość, nadmierna wrażliwość – kobiety z ADHD często mają trudność z regulacją emocji.
5. Chroniczne poczucie przytłoczenia
Nawet proste obowiązki dnia codziennego mogą wydawać się trudne do ogarnięcia. Wiele kobiet z ADHD ma wrażenie, że ciągle „nie ogarnia życia”.
6. Perfekcjonizm jako mechanizm kompensacyjny
Kobiety często próbują nadrobić swoje trudności przez nadmierny perfekcjonizm i kontrolę – co może prowadzić do wypalenia i stanów lękowych.
7. Zaburzenia snu i zmęczenie
Trudności z zasypianiem, gonitwa myśli w nocy i poczucie ciągłego zmęczenia psychicznego są częstymi towarzyszami ADHD.
8. Trudności w relacjach interpersonalnych
ADHD może utrudniać utrzymywanie relacji – przez zapominanie o szczegółach, impulsywne reakcje, problemy z empatią i koncentracją w rozmowie.
9. Niskie poczucie własnej wartości
Lata niezrozumianych trudności prowadzą do przekonania: „coś jest ze mną nie tak”. Wiele kobiet z ADHD zmaga się z wewnętrznym krytykiem i poczuciem winy.
Diagnoza to nie wyrok
Dla wielu kobiet diagnoza ADHD jest momentem ulgi i zrozumienia. To nie lenistwo, nie nadwrażliwość, nie brak dojrzałości – to neuroatypowość, którą można zrozumieć i z którą można nauczyć się funkcjonować.
Jeśli podejrzewasz u siebie ADHD, warto skonsultować się z psychiatrą lub psychologiem klinicznym specjalizującym się w diagnozie osób dorosłych. W leczeniu ADHD skuteczne mogą być:
• farmakoterapia (np. metylofenidat),
• psychoterapia (szczególnie poznawczo-behawioralna),
• psychoedukacja i coaching ADHD,
• wsparcie środowiskowe (np. grupy wsparcia dla kobiet z ADHD).